Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
DĄBROWA TARNOWSKA  

Cmentarz żydowski w Dąbrowie Tarnowskiej - przez mieszkańców zwany "kirchołem" - znajduje się w północno-wschodniej części miasta, u zbiegu ulic Berka Joselewicza i Warszawskiej, na działce na planie zbliżonym do prostokąta, o powierzchni około 2,2 ha. Według różnych źródeł, cmentarz powstał na przełomie XVII i XVIII wieku. Jak wynika z map katastralnych, około połowy XIX wieku teren cmentarza został poszerzony.

Podczas drugiej wojny światowej cmentarz został zdewastowany. Płyty nagrobne wykorzystano do utwardzenia podwórza przy kwaterze Wehrmachtu, brukowania ulic w Dąbrowie Tarnowskiej oraz drogi w Olesnie. Macewy posłużyły także do budowy używanego przez Niemców basenu przy rzece Breń. Teren cmentarza był miejscem egzekucji ludności żydowskiej. W jednej z nich, 22 lipca 1942 roku, rozstrzelano około sto osiemdziesiąt osób.

Po wojnie cmentarzem opiekował się miejscowy Komitet Żydowski, a następnie Kongregacja Wyznania Mojżeszowego. Na jego teren stopniowo przenoszono macewy odnalezione w różnych punktach miasta. Odbywały się na nim nieliczne pochówki, między innymi w 1959 roku miał miejsce pogrzeb Estery Adler; w 1962 roku adwokata Jakuba Weissberga, rok później - Pesli Grincwajg, w 1969 roku - Fryderyki Weissberg, żony Jakuba.

Do dziś przetrwało około 100 nagrobków, z których najstarsze pochodzą z połowy XIX wieku. Znajdują się tu również mogiły Żydów zamordowanych w czasie wojny. Ofiary Zagłady upamiętniają pomniki ufundowane przez tarnowską Kongregację Wyznania Mojżeszowego oraz Żydów wywodzących się z Dąbrowy i ich potomków. Dzięki staraniom rabina Mendla Reichberga, w 1991 roku odbudowano ohel, chroniący groby cadyków z dynastii dąbrowskiej:
- Mordechaja Dawida syna Cwi Hirsza, zmarłego 8 stycznia 1843 roku,
- Josefa syna Mordechaja Dawida, zmarłego 20 października 1876 roku,
- Mosze Eliakima syna Izraela Elimelecha z Żabna, zmarłego 15 stycznia 1917 roku.

W 1992 roku z inicjatywy żydowskich emigrantów z Dąbrowy Tarnowskiej cmentarz otoczono niskim ogrodzeniem.

Ostatnimi pochowanymi na cmentarzu byli: Etka (Etel córka Awrahama) Roth, zmarła 29 grudnia 1994 roku oraz Samuel (Szmuel Hirsz syn Icchaka), zmarły 14 grudnia 1995 roku.

Właścicielem cmentarza jest Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie. Klucz do furtki można otrzymać w Dąbrowskim Domu Kultury przy ul. Kościuszki 11 (tel. 512 178 822).

tekst: K. Bielawski
zdjęcia: Andrzej Szulczyński
Przeczytaj wiersz Marii Kozaczkowej Stara synagoga

przetrwało kilkadziesiąt macew.... Dąbrowa Tarnowska - macewy
Dąbrowa Tarnowska - macewy Dąbrowa Tarnowska - macewy Dąbrowa Tarnowska - macewy
Dąbrowa Tarnowska - macewy Dąbrowa Tarnowska - macewy Dąbrowa Tarnowska - macewy Dąbrowa Tarnowska - macewy
Dąbrowa Tarnowska - macewy Dąbrowa Tarnowska - macewy Dąbrowa Tarnowska - macewy Dąbrowa Tarnowska - macewy
Dawna s ynagoga w Dąbrowie Tarnowskiej (stan przed renowacją)
zrujnowana synagoga, wybudowana w 1865 roku według projektu Abrahama Goldsteina piękne polichromie o motywach roślinnych i zwierzęcych piękne polichromie o motywach roślinnych i zwierzęcych piękne polichromie o motywach roślinnych i zwierzęcych
piękne polichromie o motywach roślinnych i zwierzęcych piękne polichromie o motywach roślinnych i zwierzęcych piękne polichromie o motywach roślinnych i zwierzęcych
Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem.
Korespondentom gwarantujemy dyskrecję.
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas