Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
JANÓW (woj. podlaskie)

Gmina żydowska w Janowie posiadała dwa cmentarze. Najstarszy z nich położony był po wschodniej stronie rynku. Romuald Bujwicki w swej książce zatytułowanej Janów i okolice. Moja mała ojczyzna, opierając się na dokumentach przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych, podaje, że cmentarz znajdował się za "szkołą żydowską". Niewykluczone, że chodzi tu o synagogę, określaną czasem w dawnych dokumentach wyrazem "szkoła", a w języku jidysz jako "szul". Wiadomo, że cmentarz istniał już w 1765 roku.

Zapewne w wyniku jego zapełnienia oraz ze względów sanitarnych, pod koniec XIX wieku Żydzi z Janowa zostali postawieni przed koniecznością organizacji nowego miejsca pochówku. Drugi cmentarz założono na północ od osady, przy drodze do Kupliska i Kamienicy, na działce o obecnym numerze geodezyjnym 174. Jego lokalizację można odnaleźć na przedwojennej mapie okolic Janowa. Cmentarz uległ zniszczeniu podczas drugiej wojny światowej - na polecenie władz okupacyjnych wiele nagrobków wyrwano z ziemi i wykorzystano do budowy drogi Sokółka-Korycin. Cześć kamieni skradli miejscowi chłopi, wykorzystując je między innymi jako tarcze w chałupniczo wykonanych szlifierkach.

Do dziś na powierzchni 0,99 ha zachowała się znaczna macew, z których najstarsze pochodzą z XIX w. Większość z nich to charakterystyczne dla tego regionu nagrobki z nieociosanych kamieni granitowych. W latach 90-tych, dzięki zaangażowaniu rabina Meira Malina i przy współpracy Urzędu Gminy w Janowie, na cmentarzu przeprowadzono prace porządkowe. Teren otacza ogrodzenie z kamieni, ze zniszczoną bramą. Na wniosek Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku obiekt został wpisany do rejestru zabytków.


tekst: K. Bielawski
Lokalizacja cmentarza: N53°28.422' E23°14.195'

Janów Sokólski - macewa Janów Sokólski - macewa
foto: Patrycja Zalewska foto: Patrycja Zalewska foto: Patrycja Zalewska foto: Patrycja Zalewska
foto: Patrycja Zalewska foto: Patrycja Zalewska foto: Patrycja Zalewska foto: Patrycja Zalewska
foto: Patrycja Zalewska foto: Patrycja Zalewska foto: Patrycja Zalewska foto: Patrycja Zalewska
Janów Sokólski - cmentarz żydowski Janów Sokólski - kirkut granitowa macewa Na wielu macewach można jeszcze odczytać hebrajskie inskrypcje...
foto: Adam Kiermut foto: Adam Kiermut foto: Adam Kiermut foto: Adam Kiermut
Janów - macewy Janów - macewy Janów - macewy Janów Sokólski - kirkut
foto: Adam Karabowicz
foto: Adam Karabowicz foto: Adam Karabowicz foto: Adam Karabowicz
Uwaga! Allen Saxe, potomek Żydów mieszkająych w Janowie od XVIII wieku, chce nawiązać kontakt z osobami zainteresowanymi historią społeczności żydowskiej w tym mieście: "I am Allen Saxe. I am the one who put together We Remember Janow Sokolski. I can trace my family back to the 1700's in Janow Sokolski through the Scharja family. I would like to establish contact and maybe develop a cooperative working relationship with someone in Poland who is interested in the Jewish community of Janow Sokolski. Please contact me. Allen B. Saxe Charlotte, NC E-mail: allenbsaxe@gmail.com
Poszukujemy wszelkich informacji o Żydach z Janowa i ich cmentarzach.
Czekamy też na relacje osób, które pamiętają te cmentarze z okresu przed II wojną światową.
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas