Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
JÓZEFÓW
Dział o cmentarzu w Józefowie
powstał dzięki wsparciu udzielonemu przez
San Francisco Bay Area Jewish Genealogical Society

Cmentarz żydowski w Józefowie jest położony na zboczu wzniesienia, około 100 m na południe od ul. Pogodnej, około 500 m na południowy zachód od dawnego rynku (obecnego pl. Wolności), na działce geodezyjnej nr 117 na planie zbliżonym do prostokąta, o powierzchni około 0,6 ha.

Cmentarz powstał w pierwszej połowie XVIII w., zapewne wkrótce po założeniu miasta w 1725 roku. Teren był stopniowo powiększany. Zakupy gruntu nastąpiły m. in. około 1848 roku. Przed 1939 r. cmentarz otaczał kamienny mur, przy bramie znajdował się dom przedpogrzebowy. Cmentarz służył jako miejsce pochówku także Żydów z Suśca, Majdanu Sopockiego, Aleksandrowa i Ciotuszy.

Obiekt przetrwał drugą wojnę światową prawdopodobnie bez istotnych zniszczeń. 19 lipca 1948 r. wójt Gminy Aleksandrów w związku z ogólnopolską akcją zwrotu macew użytych do utwardzania dróg i chodników poinformował Starostwo Powiatowe w Biłgoraju: "na terenie tut. gminy nie ujawniono płyt nagrobkowych poza cmentarzem, wszystkie płyty nagrobkowe są w należytym porządku i znajdują się tylko na cmentarzy żydowskim". W kolejnych latach cmentarz ulegał stopniowej dewastacji. Niektórzy mieszkańcy Józefowa i okolic wykorzystywali nagrobki do celów budowlanych. Z cmentarza wywieziono znaczną ilość macew. Skalę dewastacji i kradzieży nagrobków uzmysławiają fotografie cmentarza z 1961 r., znajdujące się w zbiorach Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie. 19 kwietnia 1959 r. Minister Gospodarki Komunalnej w następstwie uchwały miejscowego Prezydium Rady Narodowej wydał zarządzenie o zamknięciu cmentarza.

Na początku lat 80-tych badania nad cmentarzem rozpoczął Andrzej Trzciński z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wynikiem jego zainteresowania była obroniona w 1982 r. praca magisterska Kompozycje i ornamentyka kamieni nagrobnych na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim na tle nagrobnej symboliki hebrajskiej oraz kilku artykułów, m. in. Gmina żydowska i kirkut w Józefowie w "Fołks Sztyme".

W ciągu ostatnich kilkunastu lat wykonywano prace na rzecz uporządkowania, zabezpieczenia i oznakowania cmentarza. Wykarczowano część zarośli. Wschodnią, północną i zachodnią granicę cmentarza oznaczono sadząc żywopłot. Drogę do cmentarza od strony miasta oznakowano, przy wejściu ustawiono tablicę informacyjną. W 2003 r. z inicjatywy nauczyciela Pawła Nawrockiego cmentarz porządkowali uczniowie warszawskich szkół średnich. W latach 2006-2008 w ramach projektu Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego "Przywróćmy Pamięć", cmentarzem zajęli się uczniowie Liceum Ogólnokształcącego w Józefowie.

Do dziś przetrwało nie mniej niż 700 nagrobków w różnym stanie zachowania. Najstarszy z nich, znajdujący się w zachodnim sektorze cmentarza, pochodzi z 1737 r. Najmłodszy nagrobek upamiętnia osobę pochowaną w 1940 r. Stosunkowo dobrze zachowały się trzy rzędy macew w części wschodniej, wykorzystywanej do celów grzebalnych w latach 30-tych XX w. Na jej skraju znajduje się niewielka kwatera dziecięca. W trakcie prac badawczych dr hab. Andrzej Trzciński odnalazł nagrobek Tory pochowanej w 1863/1864 r. ( 5624 r. według kalendarza hebrajskiego).

W 2006 r. młodzież ze szkoły Re'ut w Jerozolimie w ramach projektu Gidonim wykonała spis 700 nagrobków. Dane osobowe odczytane z macew można znaleźć na stronie www.gidonim.com.

Właścicielem cmentarza jest Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Bieżącą opiekę na nim sprawuje Urząd Miejski w Józefowie. Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa lubelskiego.

Częściowy spis zachowanych nagrobków. Oprac. Andrzej Trzciński
Numer
Imię
Imię ojca
Nazwisko
Data śmierci
Informacje dodatkowe
Number
Name
Father's name
Surname
Date of death
Additional information
AT 2007
Jisrael
Szimon
1737-05-19
AT 2003
Szaul
Josef
1742-12-28
AT 2003
Arje Lejb
Szaul
1743-06-20
AT 2003
Jo[sef]
?
1761/1762
95
Szajndel
Szlomo
1762-01-21
AT 2003
?
?
1767-02-26
AT 2003
Ester
?
1770 ok.
AT 2003
?
?
1770 ok.
102
Cadok
Josef
1771-06-10
102
Miriam
Jaakow
1771-11-23
101
Ester
Zeew Wolf
1772-01-18
AT 2003
Aszer
Cwi Hirsz
1772-11-14
AT 2003
Menachem (?)
?
1777/1778
AT 1982
Elcze (?)
?
1778-02-26
Z dobrej rodziny i z pnia prawego
AT 2003
Jicchak Ajzyk
Hilel
1780-05-04
AT 1982
Szimon
Eleazar
1780-1781
96
Awraham
Josef
1781-10-09
AT 2003
Rechel
Szimon
1786-09-03
Córka wielmoży
AT 2003
Tojba
Awraham
1791-10-09
100
Sara
Elijakim Gecel
1792ok.
AT 2007
Bajla
Kalonimus
1793-11-13
AT 1982
Szimon
Jisrael
1794-02-08
AT 1982
Jicchak
Josef
1803-03-01
AT 1982
Cipora
Dow
1804-02-16
AT 2007
Matel
Dawid
1809/1810
AT 2007
Sima
Szmuel
1809-03-12
103
Frajda
Szlomo
1812-02-04
Ze Szczebrzeszyna, data dzienna niepewna, możliwy 1 szwat i wtedy 1812-01-15 (śr) lub 11 szwat -1812-01-25 (so)
97
Jisrael
Jaakow Kopel
Łukower
1812-03-29
Przydomek bezpośrednio po imieniu ojca
98
Jisrael
Jicchak
1812-09-08
AT 1982
Josef
Jicchak
Unge[?]
1813-05-09
Nazwisko bezpośrednio po imieniu ojca, żył 24 lata
91
Fajga
Jisrael
1813-05-25
90
Gitel
Awraham Eber
1815-07-31
Z Mostów
AT 2003
?
?
1815 ok.
AT 2003
Jisrael
Mosze ben Arje
1816-06-04
Podano imię ojca i dziadka; zrzucił z niebios na ziemię wspaniałość Izraela
89
Lea
Gerszon
1818-02-12
94
Rywka
Meir
1818-12-12
93
Rywka
Mosze
1820-02-02
92
Chana
Josef
1823-11-02
88
Machla
Szimon
1825-03-20
99
Mosze
Aharon
1825-04-10
AT 2007
Cwi
Mosze
1842-12-25
AT 2003
Awraham Saadja Jeszajahu
Szmuel
1845-03-28
Możliwa też data 5608, wtedy 1848-03-24 (piątek). Segal.
AT 2007
Jicchak Ajzyk
Jehuda
1845 ok.
Segal
AT 2003
Cirel
Cwi
1847-02-11
AT 2003
Elimelach Dawid
Awraham Josef
1847-10-14
AT 2003
Szimszon Mordechaj
Jaakow Dow
1855-09-03
Kohen
AT 2003
Mosze
Mordechaj
1856-10-06
Lewita
AT 2003
Mosze Szimszon
Paltiel
1859/1860
AT 2003
Jaakow
Josef
1860-05-05
1
Cwi
Awraham
1863-09-02
Segal
1
Awrum
Cwi
1863-09-02
Segal
AT 2003
Awraham Awisz
Mordechaj
1870-02-18
AT 2003
Refael
Mosze
1876-10-03
AT 2003
Jaakow Jicchak
Chajim Mordechaj
1878-10-19
Kohen. Potomek Jaakowa Kopela z Łukowej
AT 2003
Dow Berel
Kalonimus
1879-04-15
AT 2003
Josef Cwi
Awraham
1881-03-21
21
Dawid Saadja Jeszajahu
Jisrael Cwi
1883-09-05
AT 2003
Lea Gitel
Awraham Jehuda
1891-02-01
Mórka mistrza z Józefowa (na nagrobku brak imienia ojca)
AT 2007
Malka
Cwi Arje
1894-07-23
AT 2003
Zecharja Szimszon
Mordechaj
1894-09-30
Juta
Dow Mordechaj
1895-10-18
Możliwa też data 5657, wtedy 1896-10-07 (środa)
AT 2007
Zeew
Jaakow Jicchak
1895-12-19
Czarna
Dow Mordechaj
1898-06-00
26
Szmuel
Zeew
1904-03-02
27
Jehuda
Arje
1905-12-25
3
Natan Note
Aharon
1906/1907
28
Awraham Tewel
Cwi
1906-06-19
2
Zeew
Chajim Cwi
1906-09-05
29
Josef Eliezer
Awraham
1907-02-18
29
Awraham
Baruch Aszer
1907-04-12
11
Juta Golda
Eli'
1907-11-16
30
Josef
Jehuda
1907-11-19
20
Miriam
?
?
1908-02-15
12
Jached
Jicchak
1908-03-16
13
Sara
Mosze Mordechaj
1908-10-18
14
Jore
Josef
1908-11-22
31
Jisrael Zeew
Mosze
1909-01-03
32
Szalom
Josef
1909-02-00
Data uszkodzona, 18 lub 28 szwat, tj. 9 lub 19 lutego
4
Jisrael Mosze
Jaakow
1909-02-27
Kohen
17
Perel
Josef Szmuel
1909-03-03
Segal
33
Szmuel Jaakow
Symcha
1909-06-16
34
Zecharjahu Nachum
Reuwen
1909-08-06
15
Pincze
Jicchak
1910-01-28
Kohen
18
Fajga
Arje Lejbusz
1910-08-17
23
Rywka
Pesach Josef
1911-01-02
24
Chana Juta
Cwi
1911-02-02
5
Mosze Chanoch
Szmuel
1911-05-19
6
Szalom Szachna
Cwi
1911-08-03
35
Chajim
Mosze
1911-10-06
19
Fajga
Jisrael Meir
Fojgel
1912-07-16
Nazwisko bezpośrednio po imieniu ojca, żyła 25 lat
25
Kresel
Awraham Eljakim
1912-08-27
37
Awner
Jehuda Jaakow
1912-11-03
38
Reuwen
Mordechaj
1913-06-29
22
Chaja Bajla
Zeew
1914-05-04
39
Menachem
Szmuel
1914-09-19
Kohen
45
Chajim
Awraham
1914-09-30
Kohen
40
Szaul
Josef Meir
1914-10-17
ha-Lewi
49
Pesach Josef
Binjamin
1915-05-01
Kohen
41
Menachem
Jisrael Alter
1915-07-30
43
Pesach Josef
Jisrael Zeew
1915-08-28
44
Jicchak
Szlomo Cwi
1915-09-07
46
Mosze Menachem
Zalman Meir
1915-10-12
47
Lewi
Mosze Meir
1915-12-10
48
Mosze
Jicchak
1915-12-25
42
Cwi Jechiel Mechel
Chajim
1915 ok.
110
Rywka
Dawid Leon
1916-08-04
16
Cwi Meir
Reuwen
Goldman
1918-02-26
Nazwisko bezpośrednio po imieniu ojca, żył 32 lata
50
Metot
Dow
1918-03-18
51
Szmerel
Zelig
1918-07-26
52
Jaakow Cwi
Awraham Josef
1918-08-23
53
Mosze
Cwi
1918-11-16
108
Chawa
Eliezer
1919-10-15
Segal
7
Mosze Aharon
Szmuel
1919-11-18
Kohen
36
Natanel Netel
Jochanan
1911-1912 ok.
109
Sara
Awraham Jicchak
1920
Data dzienna obłupana; 19 kwietnia do 17 maja 1920
56
Jaakow
Szimon
1920-03-19
54
Josef Mordechaj
Cwi
1920-07-01
8
Awraham Jicchak
Aharon
1921-03-07
57
Chajim Eliezer
Arje Zisza
1921-03-24
Segal
58
Eliezer
Jicchak Ajzyk
1921-03-26
9
Aharon
Jisrael
1921-04-11
59
Jisrael
Chajim
1921-05-25
Zmarł "w połowie swych dni"
55
Dow Urisz
Refael
1921-07-10
60
Jeszajahu
Szlomo
1922-02-06
61
Chajim Cwi
Josef
1922-09-21
62
Jaakow Mosze
Berachja
1922-09-24
W miejscu daty wpisano 2. dzień Nowego Roku
63
Jehuda
Awraham Jicchak
1922-11-23
Kohen
64
Menasze
Efraim
1922-11-29
65
Szaul Joel
Aharon
1923-06-27
107
Szajndel
Matitjahu
Szwarc
1923-11-20
Nazwisko bezpośrednio po imieniu ojca
66
Josef Dow
Szimon Cwi
1924-01-10
68
Mosze
Dow Zeew
1924-10-13
67
Dawid
Mosze Leon
1925-05-02
10
Eliezer Lipa
Josef Cwi
1925-05-07
70
Cwi
Szaul
1926-01-23
Kohen
69
Dawid Szlomo
Jaakow
1926-07-07
104
Ejdel
Jaakow
1926-07-12
71
Zeew Dow
Dawid Cwi
1927-03-19
72
Jisrael Jonatan
Mosze Cwi we Lea
Hofman
1927-07-00
Na nagrobku też imię matki, nazwisko bezpośrednio po imieniu zmarłego. Data dzienna ukruszona, od 1 do 29 lipca
73
Dow
?
?
1928-01-21
74
Jekutiel
Chajim Jisrael
1929-04-19
106
Chaja
Josef
Parter
1929-10-23
75
Natan
Awraham Josef
1929-1930
76
Chajim Szlomo
Jaakow Mordechaj
1931-01-23
77
Dawid
Jisrael
Spodek
1933-01-28
Nazwisko bezpośrednio po imieniu ojca
86
Awraham
Efraim Jicchak
Szwarc
1933-10-29
Nazwisko bezpośrednio po imieniu ojca
105
Gitel
Szmuel
1934-02-13
83
Dawid Mordechaj
Awraham Baruch
1934-04-22
ha-Lewi
82
Jaakow Josef
Jehuda
1934-08-29
Kohen
80
Dwora Miriam
Elchanan Meir
Bojgen
1934-09-29
Żona Arjego Bojgena; nazwisko bezpośrednio po imieniu męża
84
Chajim Jisrael
Efraim Daniel
Karp
1934 ok.
Nazwisko bezpośrednio po imieniu ojca
78
Jaakow Arje
Szlomo Efrajm
Sztrazer
1935-07-05
Segal, z Biłogoraja, nazwisko bezpośrednio po imieniu ojca
79
Zeew
Chajim Jochanan
Szecht(er)
1936-01-21
Nazwisko bezpośrednio po imieniu ojca
81
Szalom
Kalonimus Azriel
1936-01-30
85
Jaakow Josef
Awraham
Kelner
1936-09-12
Nazwisko bezpośrednio po imieniu ojca
87
Szimon
Jair Gopel
1938-09-27

tekst: K. Bielawski
Źródło:
AAN, Ministerstwo Gospodarki Komunalnej, sygn. 9/36, Decyzje o zamknięciu cmentarzy
i przeznaczeniu ich na inny cel w województwie lubelskim.
AP w Lublinie, Oddział w Kraśniku, Starostwo Powiatowe w Biłgoraju, sygn. 37/3/220,
Różne [wykazy cmentarzy na terenie powiatu, doniesienia o klęskach pożaru,
usunięcia napisów niemieckich i inne].
Trzciński A., Gmina żydowska i kirkut w Józefowie, "Fołks Sztyme" 1986, nr 35..
Kubiszyn M., Śladami Żydów. Lubelszczyzna, Lublin 2011.

Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim
foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro
Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim
foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro
Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim
foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro
Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim
foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro
Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim
foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro
macewa w Józefowie Macewy z Józefowa są godne uwagi ze względu na archaiczny charakter reliefów
foto: Jolanta Dziubińska foto: Jolanta Dziubińska foto: Jolanta Dziubińska foto: Jolanta Dziubińska
Do dziś przetrwało prawie czterysta nagrobków
foto: Jolanta Dziubińska foto: Jolanta Dziubińska foto: Jolanta Dziubińska foto: Jolanta Dziubińska
Józefów - macewy macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich na cmentarzu żydowskim w Józefowie macewa
foto: Aleksander Schwarz foto: Aleksander Schwarz foto: Aleksander Schwarz foto: Aleksander Schwarz
Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem.
Korespondentom gwarantujemy dyskrecję.
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas